Siyasi veya stratejik nedenlerle bir ülkenin başkentini değiştirmesi oldukça nadir görülen bir durumdur. Ancak geçmişte ve günümüzde birkaç ülke, çeşitli sebeplerle başkentlerini değiştirmişlerdir.

Günümüzde Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa, Botsvana'nın başkenti Gaborone ve Kazakistan'ın başkenti Nur-Sultan gibi ülkelerin başkent değişiklikleri, genellikle siyasi nedenlerle gerçekleşmektedir. Siyasi bir değişim veya yeniden yapılanmanın bir parçası olarak başkent değiştirmek, hükümetin gücünü ve kontrolünü pekiştirmeye yönelik bir adım olarak değerlendirilmektedir.

Öte yandan stratejik nedenlerle başkent değiştiren ülkeler de bulunmaktadır. Özellikle coğrafi konumu nedeniyle güvenlik riskleriyle karşı karşıya olan ülkeler, başkentlerini daha güvenli bir bölgeye taşıyarak bu riskleri azaltmayı hedeflemektedirler. Bu tür örnekler arasında Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'un askeri tehditlere karşı güvenli bir konuma sahip olması ve Myanmar'ın başkenti Naypyidaw'ın iç isyanlar nedeniyle Rangoon'dan uzaklaştırılması sayılabilir.

Başkentleri değiştiren ülkelerin bu kararları genellikle uzun vadeli ve dikkatle planlanmaktadır. Yeni başkentin altyapısının güçlendirilmesi, hükümet binalarının taşınması ve uluslararası ilişkilerin yeniden yapılandırılması gibi birçok adımın atılması gerekmektedir. Ancak başkent değiştirme kararı, ülkenin siyasi ve stratejik gücünü yükseltme amacına hizmet ettiği için genellikle sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilmektedir.