Nosebo etkisi, genellikle plasebo etkisinin karşıtı olarak bilinir ve negatif düşüncelerin fiziksel etkilere neden olabileceği bir durumu ifade eder. Plasebo etkisi, kişinin tedavi olarak almadığı ilaç veya müdahaleden beklenen iyileşmenin gerçekleşmesidir. Nosebo etkisi ise, bir kişinin inandığı zararlı etkilerin gerçekleşmesidir.
Nosebo etkisinin arkasındaki temel neden, beynin gücünün ve kişinin inancının vücut üzerindeki etkileridir. Negatif düşünceler, stres ve kaygı gibi duyguların vücuttaki hormonal dengeleri ve sinir sistemini etkileyerek fiziksel belirtilere yol açabileceği bilinmektedir.
Birçok araştırma, kişilerin negatif beklentileri sayesinde gerçekten olmayan semptomlar yaşayabileceğini göstermektedir. Örneğin, bir kişi bir ilaç hakkında endişe duyduğunda, ilacın yan etkilerini deneyimleme olasılığı artabilir.
Nosebo etkisinin bilinçli ya da bilinçdışı olabileceği belirtilmektedir. Bazı durumlarda, doktorun veya sağlık uzmanının bilgi verirken kullandığı kelimeler ya da tonlama bile kişinin olumsuz beklentilerini artırabilir.
Nosebo etkisi, psikolojik bir durum olmasına rağmen fiziksel etkileri de bulunabilir. Baş ağrısı, mide rahatsızlığı, yorgunluk gibi fiziksel semptomlar, nosebo etkisinin sonucu olarak ortaya çıkabilir.
Ancak, nosebo etkisinin tersine çevrilebileceği de bilinmektedir. Pozitif düşünceler, güven duygusu ve iyimserlik gibi faktörlerin, olumlu fiziksel etkilere yol açabileceği gözlemlenmektedir. Bu nedenle, olumsuz düşüncelerin etkilerini azaltmak için pozitif düşünce ve iyimserlik üzerinde odaklanılabilir.